Elly Hakkında - Darbareye Elly - About Elly

"Doğru söylediğin zaman kimse inanmayacak. İşte, yalan söylemenin cezası budur"

Asghar Farhadi'nin, Oscar ödülü aldığı "Bir Ayrılık" filminden önce çekilen, 2009 yılına ait filmi Elly Hakkında'yı izlemek ve paylaşmak istedim bugün.

Basit bir yalan ya da gizlenen bir gerçekle yürünen yolun sonu uçurum ise, ayağın kayıp düşmemesi mümkün müdür? Ya beraberinde sürüklenen kayaların paramparça olmaması?

Yakın arkadaş olan 3 çift, bekar bir erkek, bu erkekle tanıştırılmak istenen genç bir kadın ve çocuklarla çıkılan kısa bir tatil. Sepideh, çocuğunun öğretmeni Elly'yi, Almanya'dan eşinden boşanarak gelmiş yakın arkadaşı Ahmet ile tanıştırmak için bu tatilin mimarı olur. Deniz kenarında kiraladıkları villaya yerleştiklerinde işbirlikleri, uyumlu tavırları ve eğlenceleriyle çizdikleri mutlu tablo, küçük Arash'ın boğulma tehlikesi geçirmesi ile tersine döner. Elly bir anda ortadan kaybolur. Arash'ı kurtarmaya çalışırken boğulmuş mudur yoksa en başından beri takındığı huzursuz tavrına sebep sessizce gitmiş midir? Cevapları ararken ortaya çıkan yalanlar, yalanları kapatmak için kurulan yalanlar, yalanlarla kurtarılmaya çalışılan hayatlar. 

Ahmet'in eşinden neden ayrıldığını sorar Elly. Hikaye basit olsa da sebebi büyüktür. Filmin parçası olan diyalog, filmin bütünüdür.

Elly      : Neden ayrıldın?

Ahmet : Bir sabah uyandık, duş aldık, kahvaltı yaparken dedi ki; "Ahmet, kötü bir son, sonsuz umutsuzluktan iyidir".

Eşyalarını ardında bıraktığı için, Elly'nin boğulmuş olacağına daha çok inanırlar. Umut hayal kırıklığına, güneş bulutlara, renkler de griye bırakır yerini.

Çıkagelir nişanlı. Aslında hep vardır da yalanlarla gizlenir varlığı ve yine yalanlar ortadan kaldırır yokluğunu. Onun gerçeği ölüm değil sevilmek ve bilinmektir. Hatırlamak istediği son şey Elly'nin cansız bedeni değil, onun tarafından sevildiğini bilmektir. Bu yüzdendir öldüğünü kabullenmesi. O, inanmak istediği şeyin peşindedir sadece.

Sepideh'in küçük yalanıyla başlayan hikaye tek gerçekle son buluyor gibi gözükse de Farhadi yine bizi senarist olarak bırakıyor ve noktayı kendi senaryomuzla koyuyoruz.

Yönetmenin "Bir Ayrılık" filmine ilk yazımda yer ayırmıştım ve İran sinemasının alışkın olduğumuz tarzının dışında, Hollywood filmlerine yakın tarzda olmasından dolayı, olumlu görüş belirten birçok izleyici ile aynı fikirde olmadığımı söylemiştim. Aynı görüşe "Elly Hakkında" filmi için de sahibim.

Benim olumsuzluğum asla filmin, oyuncuların, senaryonun vs kötü olmasından değil (aksine hepsi son derece insanı içine çeken bütünlükte), o aşina olduğum İran kültürünün tadını bu filmlerde alamayışımdır. Dram yükü, kadın-çocuk ağırlığı, gelenekler, inanç . . . Eksiklikleri bana İran Sineması'nın dışında bir film izlettiriyor sanki.

Filmdeki iki ilginç noktaya değinmeden olmaz. İlki, Elly'nin gerçek isminin ne Sepideh ne de nişanlısı tarafından bilinmemesi. İkincisi ise (belki de bazı izleyicilerin hayal gücü çok kuvvetlidir), yurt dışı kaynaklı kritiklerde ve yorumlarda ortaya çıkan "about elly" (Elly hakkında) / "about a lie" (yalan hakkında) benzerliğidir.

Oyucuların birçoğunun yeteneğine, paylaşmış olduğum filmlerde şahit olduk. Ahmet'i, Peyman'ı, Shohreh'i Bir Ayrılık filminden, Sepideh'i Şirin, Yarım Ay'dan tanıyoruz.